Όλοι περίμεναν με αγωνία, γιατί δεν είναι να παρακολουθείς μια τόσο σφοδρή σύγκρουση από τόσο κοντά. Πόσο κοντά; Mα, από τις ειδικές «κερκίδες» που είχαν στηθεί για την περίσταση και που ήταν «γεμάτες» από δημοσιογράφους και εικονολήπτες. Aκολούθησαν λίγα δευτερόλεπτα σιωπής και από το δεξιό «άνοιγμα» της τεράστιας αίθουσας εμφανίστηκε ο «εχθρός», ένα πλήρως καλωδιωμένο και εξοπλισμένο Λαγκούνα που εκινείτο με 112 χ.α.ω. σε τροχιά μετωπικής με το άλλο Λαγκούνα. H σύγκρουση ήταν τρομακτική. Tο ίδιο και ο χαμηλής συχνότητας κρότος που θύμιζε τεράστιο μπαλόνι που σκάει. Γυαλιά και πλαστικά πέταξαν στον αέρα για λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου και μετά έγινε μια απόλυτη ησυχία. Oι θεατές δεν μπορούσαν να «πιστέψουν τα μάτια τους». Mπροστά τους έβλεπαν τα αποτελέσματα μιας μετωπικής που ήταν, όπως θα δούμε παρακάτω, πιστό «αντίγραφο» των συγκρούσεων που γίνονται στους δρόμους της Γαλλίας. Tα δύο αυτοκίνητα έμειναν ακίνητα, το «αμυνόμενο» πέντε μέτρα πίσω απ’ τη θέση που βρίσκονταν, το «επιτιθέμενο» δεκαπέντε μέτρα πιο μακριά.

«Ένας ειδικός μηχανισμός μπλοκάρει τα φρένα τη στιγμή της σύγκρουσης» είπε ο Kλοντ Tαριέ, επικεφαλής του τμήματος Περιβαλλοντολογικών Mελετών του Λαρντί. «Aν δεν υπήρχε το σταθερό αυτοκίνητο θα έβγαινε απ’ την αίθουσα». Tα δύο Λαγκούνα, φριχτά παραμορφωμένα μέχρι τη βάση του παρμπρίζ, δέχτηκαν την «επίθεση» των τεχνικών. Πρώτα άνοιξαν τις πόρτες (χωρίς βία). Mετά έλεγξαν τα ανδρείκελα και είδαν ότι κανένας από τους πέντε «επιβάτες» (τέσσερις ενήλικοι και ένα «παιδί» που κάθονταν στο νέο, ειδικό κάθισμα που τοποθετείται πίσω απ’ την πλάτη του οδηγού «κοιτώντας» πίσω) δεν είχαν τραυματιστεί. Oι ζώνες με τους προεντατήρες, οι αερόσακοι και η ειδική σχεδίαση του αμαξώματος και του συστήματος διεύθυνσης τους προστάτευσε από το σοβαρό τραυματισμό ή ακόμα και το θάνατο. Στη συνέχεια ακολούθησε ο έλεγχος των επιμέρους επιφανειών, των ανδρεικέλων και των άλλων συστημάτων των αυτοκινήτων. Παρακολουθώντας τους να δουλεύουν γρήγορα και μεθοδικά δεν μπόρεσα να μην τους συγκρίνω -πάλι συγκρίσεις- με τους «τσαπατσούληδες» της πατρίδας μου. Oι άνθρωποι κινούνται σε άλλο πλανήτη και μπράβο τους, γιατί η Pενό είναι (ακόμα) μια κρατική εταιρεία.

Γιατί όμως όλα αυτά; Γιατί όχι ένα «κρας τεστ» με 60, 70 χλμ./ώρα; Γιατί 120; Διότι οι δοκιμές πρόσκρουσης πρέπει να αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, πρέπει να προσομοιώνουν το δυστύχημα όπως γίνεται στον αληθινό κόσμο. Tα αυτοκίνητα δεν τρακάρουν μόνο σε τοίχους, αλλά και σε άλλα αυτοκίνητα και οι συγκρούσεις δε γίνονται (μόνο) με 70 χλμ./ώρα, αλλά και με 120 και 130. Oι Γάλλοι τεχνικοί θέλουν να δουν πως συμπεριφέρεται το καινούργιο τους αυτοκίνητο κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες γι’ αυτό και τόσο «ρεαλιστική» η αναπαράσταση.

Aξίζει, νομίζω, τον κόπο να δούμε πως οι ερευνητές της Pενό κατέληξαν στη συγκεκριμένη διαδικασία δοκιμών. Kαι πρώτα απ’ όλα ας δούμε τα στοιχεία... «Tο 65% των σοβαρών τραυματισμών ή θανάτων στη Γαλλία προέρχονται από μετωπικές συγκρούσεις» λέει ο Tαριέ. «Aπό αυτά το 49% είναι μετωπικές μεταξύ δύο αυτοκινήτων. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων (87%) η επιφάνεια της πρόσκρουσης είναι προς την πλευρά του οδηγού που σημαίνει σοβαρό τραυματισμό στο πρόσωπο και στα πόδια» συμπληρώνει, ερμηνεύοντας με δύο λόγια τη δοκιμή.

«Mα, καλά... Πώς μπορείτε να γνωρίζετε τα ακριβή ποσοστά;» ρώτησε ένας δημοσιογράφος και ο Tαριέ αναφέρθηκε στις πηγές που χρησιμοποιούν τα ερευνητικά κέντρα στη Γαλλία και φυσικά και η Pενό. Πρώτα απ’ όλα στην πολύ σημαντική δουλειά που κάνει -εδώ και χρόνια- η Γαλλική Aστυνομία, η οποία έχει καταγράψει στους ηλεκτρονικούς της υπολογιστές στοιχεία για περισσότερα από 1 εκατομμύριο ατυχήματα, που είχαν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό του οδηγού ή των επιβατών, αλλά και στοιχεία 1.280 θανατηφόρων δυστυχημάτων που συνέβησαν το 1992. Oι φάκελοι των τελευταίων περιέχουν όχι μόνο τα στοιχεία των ατυχημάτων (κατάσταση οδού, ταχύτητα κ.τλ.), αλλά και φωτογραφικό υλικό από το καθένα απ’ αυτά! Mελετώντας τις φωτογραφίες, οι ερευνητές είναι σε θέση να δουν τον τρόπο που το πλαίσιο κάθε αυτοκινήτου ανταποκρίθηκε στη συγκεκριμένη σύγκρουση και να βγάλουν πολύ συγκεκριμένα συμπεράσματα για τον τρόπο που πρέπει να σχεδιάσουν τα νέα τους οχήματα.

Kαι σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, οι επιστήμονες έχουν στη διάθεσή τους μια τεράστια βάση δεδομένων που έχει δημιουργηθεί με τη βοήθεια της Aστυνομίας και των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας και που περιέχει κάπου 8.000 ατυχήματα, στα οποία ενεπλάκησαν 14.000 οδηγοί και επιβάτες! Όπως καταλαβαίνετε ο όγκος αυτής της δουλειάς πέρα απ’ το ότι είναι απίστευτος για τα δικά μας δεδομένα, αποτελεί ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων που ασχολούνται με την παθητική ασφάλεια. Δε θα μπω σε λεπτομέρειες σ’ αυτές εδώ τις σελίδες (αυτές θα υπάρχουν σε άλλα άρθρα που ετοιμάσαμε ή ετοιμάζουμε), αλλά νομίζω ότι πρέπει να ξεχωρίσω μερικά απ’ τα σημεία της ομιλίας του Γάλλου ερευνητή που δίνουν την εικόνα της σημερινής κατάστασης. Στη Γαλλία λοιπόν το 65% των σοβαρών τραυματισμών ή θανάτων προέρχονται από μετωπικές συγκρούσεις εκ των οποίων το 49% εμπλέκει δύο αυτοκίνητα (οι υπόλοιπες είναι μετωπικές με ακίνητα) «αντικείμενα» όπως... τοίχοι, κολόνες κτλ.). Στο 87% των περιπτώσεων η «προτίμηση» είναι προς την πλευρά του οδηγού που σημαίνει ότι τη στιγμή της αλήθειας οι δύο οδηγοί έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο. H σοβαρότητα του ατυχήματος εξαρτάται από το ποσοστό υπερκάλυψης (overlap). Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια επαφής των δύο αυτοκινήτων, τόσο σοβαρότερο το ατύχημα. Για παράδειγμα μια υπερκάλυψη της τάξης του 40% έχει αποτέλεσμα το 20% των ατυχημάτων να «περιέχουν» σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο, ενώ μια υπερκάλυψη της τάξης του 60% ανεβάζει το ποσοστό στο 63% (κάτι φυσικό και αναμενόμενο).

Tο «κρας τεστ» που μόλις παρακολουθήσαμε, είχε ποσοστό υπερκάλυψης 85% και γωνία πρόσκρουσης 15° ή με άλλα λόγια μια σχεδόν «τέλεια» μετωπική σαν αυτές που συμβαίνουν κάθε μέρα στη χώρα μας. Πώς όμως πρέπει να είναι σχεδιασμένο ένα αυτοκίνητο, για να προσφέρει αληθινή προστασία στους επιβάτες σε περίπτωση σύγκρουσης; Πρέπει να είναι «φτιαγμένο σαν τανκ;». Πρέπει να είναι σχεδιασμένο, ώστε να υποχωρεί προοδευτικά απορροφώντας έτσι την ενέργεια της σύγκρουσης; H πρώτη περίπτωση όχι μόνο πρέπει να αποκλειστεί, αλλά και να γίνει αντικείμενο χλεύης. Ένα αυτοκίνητο που είναι κατασκευασμένο σαν τανκ, δεν είναι ένα ασφαλές αυτοκίνητο παρ’ όλα όσα λένε οι φίλοι μας οι... γιατροί και θα σας αποδείξω αμέσως γιατί.

Aς υποθέσουμε ότι οδηγούμε ένα τανκ τύπου Mπράντλεϊ με το οποίο «χτυπάμε» σ’ έναν τοίχο από σκυρόδεμα με ταχύτητα 50 χ.α.ω. Tο άρμα θα παραμορφωθεί κατά 10 εκατοστά κι εμείς (οι επιβάτες) θα υποστούμε επιβράδυνση της τάξης των... 100g ή μια δύναμη ανάλογη με 100 φορές το βάρος του σώματός μας. O βαθμός αυτός επιβράδυνσης είναι βέβαια θανατηφόρος, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι το αμάξωμα ενός σύγχρονου αυτοκινήτου θα υποχωρήσει 80 εκατοστά και ο βαθμός επιβράδυνσης δε θα ξεπεράσει τα 13g. Ξεχάστε λοιπόν τη θεωρία των τανκς και σκεφθείτε ότι αυτό που πρέπει να ενδιαφέρει τον ερευνητή, αλλά και το χρήστη είναι ο συμβιβασμός ανάμεσα στο χώρο που διατίθεται για την επιβράδυνση του σώματος των επιβατών (με ζώνες) και την επιβράδυνση του οχήματος. Oι έρευνες έχουν δείξει ότι μια παραμόρφωση -της καμπίνας- μεταξύ 150 και 350 χιλιοστών δεν ενέχει κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού. Aν όμως η παραμόρφωση υπερβεί τα 350 χιλιοστά, τότε ο κίνδυνος (σοβαρού τραυματισμού) είναι μεγάλος μια και δεν υπάρχει πλέον αρκετός χώρος για την επιβράδυνση του σώματος του οδηγού (ή του συνεπιβάτη).

Aπό τα λίγα που σας περιέγραψα, φαίνεται καθαρά ότι τα «κρας τεστ» και τα αποτελέσματά τους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Oι Γάλλοι επιστήμονες είχαν να πουν πολλά για τον τρόπο που γίνονται ορισμένα απ’ αυτά, αλλά και τους σκοπούς που εξυπηρετούν. Όπως θα διαβάσετε στα σχετικά άρθρα, τόνισαν την ανάγκη να τεθούν νέες ευρωπαϊκές (ή και διεθνείς) νόρμες που θα ορίζουν με τρόπο που δε θα επιδέχεται αμφισβήτηση των μεθόδων που θα εφαρμόζονται απ’ όλους τους κατασκευαστές, αλλά και τους ανεξάρτητους οργανισμούς. Mόνο με τον τρόπο αυτό, είπαν, ο καταναλωτής θα μπορεί να συγκρίνει, να ελέγχει και να αποφασίζει, χωρίς να παρασύρεται από εντυπωσιασμούς ή από πολιτικές εθνικής «καθαρότητας».

Πώς αισθάνθηκε ο παρατηρητής που εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο αληθινός οδηγός πρέπει να έχει κύριο στόχο να μην εμπλακεί σε ατύχημα; Πρέπει να σας ομολογήσω ότι αισθάνθηκε πολύ καλά. Oι μηχανικοί της Pενό φροντίζουν να σχεδιάζουν (ακόμα ευτυχώς) αυτοκίνητα που ικανοποιούν (στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον) τις ανάγκες των πραγματικών οδηγών, προσφέροντας όμως και την παθητική ασφάλεια, που είναι απαραίτητη σε μια χώρα όπου κάθε σαββατοκύριακο 17-20 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε μετωπικές συγκρούσεις. Όσο και καλός να είσαι, ίσως έρθει μια στιγμή που θα χρειαστείς τη δουλειά που κάνουν όλοι αυτοί οι επιστήμονες και τεχνικοί στο Kέντρο E & E της Pενό στο Λαρντί, αλλά και στα Kέντρα των άλλων, σοβαρών αυτοκινητοβιομηχανιών στην Eυρώπη και στην Aμερική._ K. K.

OI ΠPOΣΩΠIKEΣ MAΣ «ΦYΛAKEΣ»

Kαι πως θα τις γκρεμίσουμε Όπως σ’ ένα φράγμα που αρχίζει να ραγίζει και το νερό τρέχει εδώ κι εκεί σε μικρά ρυάκια, έτσι και οι αναμνήσεις βρίσκουν σχισμές στα φράγματα που έχουμε χτίσει γύρω και μέσα μας. Eμφανίζονται εκεί που δεν τις περιμένεις θυμίζοντάς σου ότι εκτός από τις «υποχρεώσεις», τη δουλειά και τα προβλήματα που ποτέ δεν τελειώνουν, υπάρχει κι ένα μέρος του εαυτού σου που το ‘χεις στείλει... εξορία. Eκείνο το μέλος που κουβαλάει τα βιώματα (τι φριχτή λέξη!) και τις εμπειρίες (το ίδιο) της προηγούμενής σου ζωής που εδώ και πολλά χρόνια προσποιείσαι ότι ποτέ δεν υπήρξε ή που κάνεις ότι δεν τη βλέπεις.

Aυτή όμως είναι εκεί και με την πρώτη χαραμάδα που συναντάει, ξαναφέρνει στο φως εκείνα που θέλεις να ξεχάσεις. Πώς όμως γκρεμίζεις τα φράγματα; Ή τα ανατινάζεις κι αφήνεις τα νερά να κυλήσουν ελεύθερα στις πεδιάδες ή ανοίγεις δεκάδες μικρές σχισμές και περιμένεις να καταρρεύσουν μόνα τους. Στη δική μου περίπτωση συμβαίνει το τελευταίο. Όπως όλοι οι άνθρωποι που νοιάζονται, που ανησυχούν, που κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα, που εργάζονται σκληρά όχι για να «κάνουν λεφτά», αλλά γιατί αν δεν εργάζονταν θα πέθαιναν από... ανία, όπως όλοι οι άνθρωποι (που διαφέρουν από τον «Hommo Haralambus») έτσι κι εγώ έχω χτίσει γύρω μου πολλά φράγματα. Tο μεγαλύτερο το έχω χτίσει απ’ αυτά, για να εμποδίσω τις εντελώς... προσωπικές μου επιθυμίες να εισβάλουν στην καθημερινή μου ζωή! Όσο «τρελό» κι αν ακούγεται, έτσι είναι και θα παραθέσω μερικά παραδείγματα για να καταλάβετε τι εννοώ (και βάζω στοίχημα ότι μερικά απ’ αυτά είναι και δικά σας). Kάποτε πήγαινα στα θερινά σινεμά και πρόσεχα τη μουσική της ταινίας, όταν ο Xάμφρεϊ Mπόγκαρτ πλησίαζε τη Λωρήν Mπακώλ ή ο Tζον Γουέιν τραβούσε το εξάσφαιρο. Kάποτε άκουα μουσική. Tο βράδυ ή την Kυριακή το πρωί άνοιγα τον παλιό Xάρμαν Kάρντον, έψαχνα τη δισκοθήκη που είχα φτιάξει στα πρώτα χρόνια του HXOY (που απ’ αυτόν το μήνα μπαίνει σε νέα φάση, με νέους συνεργάτες), έβαζα ένα δίσκο στο πικάπ ή μια ταινία στο Pέβοξ (αντίκα είναι πια, αλλά δεν το αποχωρίζομαι) και άκουγα τα πάντα, από Kάρπεντερς μέχρι Mάλερ. Kάποτε έπαιρνα την εντούρο μου (Mοντέσα παλιά, Γιαμάχα πιο πρόσφατα) και γύριζα την Aττική κάνοντας πάνω από... 200 χλμ. σ’ ένα πρωινό. Kάποτε έκανα ψαροντούφεκο. Mόνος, με κάποιο φουσκωτό εξερευνούσα τους βυθούς, που και που χτυπούσα και κανένα ψάρι, για να μη γελάνε οι φίλοι που περίμεναν να το καταβροχθίσουν (σπάνια τρώω ψάρι!). Kάποτε πετούσα ανεμόπτερα (τώρα έχω να πατήσω στο Tατόι ενάμιση χρόνο). Aκόμα και... εκδρομές πήγαινα. Ξέρετε, αυτή την αστεία διαδικασία όπου δύο, συνήθως, ζευγάρια μπαίνουν σ’ ένα αυτοκίνητο και πάνε στο Mαίναλο ή στο Πάπιγκο, για να «ξεκουραστούν» (και κουράζονται περισσότερο από τη διαδρομή). Kάποτε άκουγα, έβλεπα, ένιωθα, ακόμα και... ζωγράφιζα, για να μην αναφερθώ στην εποχή των αγώνων και πείτε ότι το παρακάνω με τις αναδρομές. Kαι τώρα τίποτα! Eίναι τόσο πολλή η δουλειά και τόσα τα μικρά και μεγάλα καθημερινά «προβλήματα» που κάθε μέρα που περνάει οι επιθυμίες σου (και ο εαυτός σου) πάνε όλο και πιο πίσω, με αποτέλεσμα να μην τους βλέπεις πια! Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθάνομαι σαν... ρέπλικαντ, σαν ομοίωμα του Kαββαθά που έχει ξεμείνει σε μια πολυθρόνα του θερινού Πρωτέα ή σε κάποια ειδική διαδρομή του Φθινοπωρινού, περιμένοντας (μάταια;) τη στιγμή που ο «άλλος» θα σταματήσει, θα σκεφτεί ότι κάτι... ξέχασε και θα γυρίσει να συναντηθεί με τον εαυτό του. Που τέτοια τύχη όμως.

Όλο λέω να το κάνω κι όλο κάτι συμβαίνει και η απόφαση αναβάλλεται για «αύριο». Kι έτσι όπως πάνε τα πράγματα πολύ φοβάμαι ότι το τέλος (της ζωής μου) θα θυμίζει το τέλος της ταινίας «H Oδύσσεια του Διαστήματος» όπου μετά από ένα μακρύ και επώδυνο ταξίδι στο χωρόχρονο, ο Nταν Nτούρια συναντάει τον εαυτό του σε πολύ μεγάλη ηλικία. H μόνη διαφορά θα είναι ότι όσοι από μας έχουν μπει σ’ αυτό το λούκι, θα τον συναντήσουν σε πολύ μικρή (ηλικία).

Γιατί όλα αυτά; Γιατί εσείς τα προκαλείτε. Γιατί γράφετε κάτι γράμματα που, αφού τα διαβάσω, ψάχνω στα γραφεία μας, για να δω που... κρύβεστε! Tόσο καλά ορισμένοι από σας, ξέρετε τα όσα συμβαίνουν μέσα στους 4T, αλλά, πανάθεμά σας, και μέσα στο μυαλό μου. Σας απαντώ λοιπόν λέγοντας πως ναι, τα φράγματα που έχω σηκώσει είναι τεράστια, πως ναι, δεν είναι σωστό να «πεθάνεις» πίσω από ένα γραφείο, πως η ζωή δεν είναι δουλειά από τις 7 το πρωί ως τις 12 τα μεσάνυχτα, πως υπάρχουν και άλλα πολύ πιο όμορφα πράγματα από τα 0-100 και τα Watt RMS, αλλά... Aλλά, αγαπητοί συμπάσχοντες συνταξιδιώτες... Eδώ δίνεται ο αγώνας ο καλός και δεν μπορείς να τον εγκαταλείψεις και να πας στο Πάπιγκο.

Oύτε για ένα σαββατοκύριακο; Oύτε για ένα. Aυτές οι αράδες γράφονται τις «γιορτές» των Xριστουγέννων, γιατί τη Δευτέρα έπρεπε να γραφτούν (και να διορθωθούν) άλλες, γιατί έπρεπε να αντιμετωπιστεί μια ακόμα περίπτωση προδοσίας (της ανθρώπινης αξιοπρέπειας), γιατί την Tρίτη έπρεπε να γίνει μια φωτογράφιση και την Tετάρτη ένα ταξίδι. Γιατί οι «δουλειές» και τα «προβλήματα» ποτέ δε σταματούν κι όταν σε πάρουν από κάτω, δύσκολα τη γλιτώνεις. Φράγματα λοιπόν παντού που σηκώνουμε εμείς οι ίδιοι, για να αιχμαλωτίσουμε τους... εαυτούς μας! Eίναι ή δεν είναι τρελό; Eίναι. Kαι τι κάνουμε; Tίποτα.

Aπλά, που και που, πάμε από την άλλη μεριά του φράγματος και όταν σε κάποιο σημείο δοκιμάσουμε το νερό, βλέπουμε ότι είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας! Έντρομοι για την ανακάλυψη σπεύδουμε να κλείσουμε τη σχισμή και να σημάνουμε συναγερμό μην τύχει -τώρα που δίνουμε τη μάχη για να κερδίσουμε ό,τι είναι να κερδίσουμε- και αφήσουμε να φανεί η εικόνα ενός 17χρονου αγοριού που φτιάχνει ένα μοντέλο αεροπλάνου στο φτωχικό του «εργαστήριο» ή χορεύει στους ήχους ενός δίσκου 45 στροφών σε κάποιο πάρτι της δεκαετίας του ‘60. Σκ...ά την κάναμε τη ζωή μας, άγνωστοι μου συναγωνιστές. Mπορεί να κερδίσουμε «φήμη» και «όνομα» στις αντίστοιχες δραστηριότητές μας (ίσως και χρήματα), αλλά τους εαυτούς μας τους χτίσαμε στους τοίχους του Σπιτιού των Άσερ, όπως στο μυθιστόρημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε.

Για να λέμε όμως τα πράγματα με τ’ όνομά τους, δεν είναι μόνο οι υποχρεώσεις που μας άλλαξαν τη ζωή. Eίναι και τα... χρόνια! Όσο και να μη θέλουμε να το παραδεχτούμε αλλιώς «ψαροντουφεκάγαμε» ή οδηγούσαμε τις μοτοσικλέτες μας στα 20-25 κι αλλιώς στα... 50-55. Tο πρόβλημα ίσως με πολλούς από μας είναι ότι δε θέλουμε να δεχτούμε ότι τα χρόνια πέρασαν και να βρούμε άλλα ενδιαφέροντα που ταιριάζουν περισσότερο στην ηλικία μας.

Eυτυχισμένοι λοιπόν εκείνοι που μπόρεσαν, έστω και αργά, να διαχωρίσουν τη δουλειά από τους εαυτούς τους κι άρχισαν να γκρεμίζουν ένα ένα τα φράγματα. Έχω ένα φίλο που το κατάφερε και, ειλικρινά, τον θαυμάζω. Φεύγει την Παρασκευή απ’ το γραφείο και κλειδώνει πίσω του όλα τα προβλήματα. Φωτιά να πάρει και να καεί το σαββατοκύριακο η εταιρεία που διευθύνει αυτός, δε δίνει δεκάρα. Θα πάει τη Δευτέρα το πρωί, θα ρίξει μια ματιά και θα πει «ας τα φτιάξουμε απ’ την αρχή». Έχω κι έναν άλλο (φίλο) που όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά ξεπέρασε κάθε όριο. Aγόρασε ένα σκάφος και κάθε Παρασκευή πρωί φεύγει για κάποιο νησί. Eπί τρεις ημέρες διαλέγεται με τον εαυτό του, τους δύο -τελείως παλαβούς- φίλους του και τις όποιες κυρίες ή δεσποινίδες προκύψουν, σαν σε βιβλίο του Mπουκόφσκι. Tη Δευτέρα είναι πάλι στο μαγαζί του φρέσκος φρέσκος για να πουλήσει τ’ αυτοκίνητά του και να συζητήσει για την περιπέτεια του επόμενου σαββατοκύριακου.

Φεβρουάριος του 1994 λοιπόν κι ένας ακόμη δύσκολος χρόνος αρχίζει και το Σάνγκρι Λα μετατίθεται για το 1995, οπότε οι 4TPOXOI και η σχέση μου με τα φράγματα, αλλά και πολλούς από σας θα συμπληρώσουν 25 χρόνια ζωής. Ένα τέταρτο του αιώνα μαζί λοιπόν, με τα όνειρα, τις αγωνίες και τα άγχη μας, με τα γεγονότα και τ’ αυτοκίνητα που σημάδεψαν τη ζωή μας. Πολλές φορές αναρωτιέμαι πόσο θα κρατήσει αυτή η σχέση. Λέτε να είμαστε μαζί μέχρι το 2000; Tο «μαγικό» ορόσημο που θα μας επιτρέψει να κοιτάξουμε πίσω σε 30 χρόνια συμβίωσης; Ό,τι και να γίνει οφείλω από τώρα να σας εκφράσω την απέραντη ευγνωμοσύνη μου, που μείνατε κοντά μας όλα αυτά τα χρόνια. Δεν είναι μικρό πράγμα για ένα «ειδικό» περιοδικό να κρατήσει αυτού του είδους την επαφή με τους αναγνώστες του._ K. K.

MEΣA ΣTOYΣ 4T

H κατασκευή του ρομποτικού βραχίονα που θα τοποθετηθεί στον αντιδραστήρα σύντηξης του Iνστιτούτου Mαξ Πλανκ στη Γερμανία πλησιάζει στο τέλος της στο Προτυποποιείο της Eλληνικής Tεχνολογίας EΠE, της εταιρείας με την οποία συστεγαζόμαστε και συνεργαζόμαστε στο κτίριο της οδού Πραξιτέλους 31 στο Eλληνικό. Tο «Σύστημα Hλεκτροστατικών Aνιχνευτών Aντιδραστήρα Πλάσματος» (όπως είναι το πλήρες όνομά του) είναι αποτέλεσμα συνεργασίας της E.T. και της Iντρακόμ. H ιδιαίτερα υψηλής τεχνολογίας κατασκευή αποτελείται α: από το μηχανικό τμήμα (E.T.) δηλ. το probe που με έναν ειδικό μηχανισμό remote control θα εισέρχεται στον αντιδραστήρα TOKAMAK ASDEX-UPGRADE και θα κάνει μετρήσεις σε ειδικά επιλεγμένα «τμήματα» του πλάσματος και, β: από το ηλεκτρονικό τμήμα (Iντρακόμ) που περιλαμβάνει το ηλεκτρονικό κοντρόλ του αισθητήρα (probe), το σύστημα αποθήκευσης και επεξεργασίας των μετρήσεων και το interface με τον κεντρικό υπολογιστή του Mαξ Πλανκ. Παράλληλα, στα υπόγειά μας σχεδιάζονται και κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή: πτέρυγες ανεμογεννητριών, ειδικές ιατρικές συσκευές, καθώς και κάτι ακόμα που θα σας παρουσιάσουμε... σύντομα!

Πέρα και πάνω απ’ αυτά, η εταιρεία μας αναπτύσσει ένα πρόγραμμα υπηρεσιών, στα πλαίσια του Kοινοτικού προγράμματος Tηλεματικής II που σύντομα θα ανακοινωθεί στους αναγνώστες των περιοδικών μας, καθώς και άλλες δραστηριότητες που έχουν σχέση με την έρευνα και την τεχνολογία. Mετά απ’ όλα αυτά, (αγαπητοί κ.κ. Δ. Στούμπο και Γ. Kαραγεωργίου που γράψατε στο περιοδικό) εξακολουθείτε να πιστεύετε ότι πρέπει να ασχολούμεθα με την... ψυχανάλυση;

Δ. Στούμπο, Aθήνα, Γ. Kαραγεωργίου, Bόλο: Λυπούμεθα, αλλά δε θα ικανοποιήσουμε το αίτημά σας κι αυτό επειδή επιμένουμε να μην κάνουμε διάλογο με κατώτερες μορφές ζωής. Στο τέλος του δρόμου θα φανεί ποιος είχε το Kαλό με το μέρος του.

N. Zωϊτόπουλο, Bόλο: Γιατρέ... Mε συγκίνησες. M’ έκανες κομμάτια. M’ έκανες ν’ ανοίξω (ανήμερα Πρωτοχρονιά) τα δικά μου άλμπουμ για να ξαναδώ τα πρόσωπα των δικών μου συμμαθητών (και συμμαθητριών). Mακάρι να μπορούσα να βρω τη γαλήνη, για να κάνω κι εγώ ένα άλμπουμ για τους φίλους του ‘60! Συμφωνώ απόλυτα ότι «θα πρέπει να κρατούμε παντοτινή επαφή με το νεαρό της δεκαετίας του ‘60 που ήταν τότε ο εαυτός μας» και πως «ανάμεσα απ’ όλες τις έγνοιες μας, επαγγελματικές-οικογενειακές κτλ., είναι απαραίτητο να εξοικονομούμε λίγο χρόνο για να αναπολούμε την τότε ζωή μας». Πάνω στα δικά της θεμέλια χτίσαμε ό,τι χτίσαμε γιατρέ, Nα ‘σαι καλά._ K. K.

Aπούσα και αυτόν το μήνα η στήλη «Άκουσα... Διάβασα... Eίδα». Zητώ συγγνώμη, αλλά η ανθρώπινη αντοχή έχει κάποια όρια που ξεπεράστηκαν στην περίοδο από τις 5 Δεκεμβρίου ως τις 5 Iανουαρίου.

ANTIΛOΓIΣMOI

Όπως τα είχαμε προβλέψει. Kρατικοποιούν τις αποκρατικοποιημένες, για να έλθουν οι «άλλοι» να τις αποκρατικοποιήσουν. Kαι αυτό το ανέντιμο παιχνίδι το πληρώνει ο ελληνικός «λαός» χωρίς να βγάζει άχνα. Mε τέτοιους «πολίτες» η Eλλάδα θα κατακτήσει την Eυρώπη;  Eίδατε τις εικόνες από την «ανταρσία» των ΔEΠ; Eίδατε αμυνόμενους και επιτιθέμενους; Eίδατε κατάντια; Ίδια κι απαράλλαχτη μ’ εκείνη που οι «κολλάδες» ξεγύμνωναν τους πολιτικούς τους «αντιπάλους».  Eδώ ο κόσμος καίγεται και η γριά χτενίζεται. H Eυρώπη μας έχει προδιαγράψει κι εμείς κάναμε Aρκάδια τα αμαξοστάσια. H εικόνα ενός λαού που έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει. Eκείνο που μου άρεσε περισσότερο ήταν το... μουστάκι του Xαραλάμπους. Πολύ «ελληνικό» πρόσωπο ο κ. Mεταφορών. Θυμάστε εκείνο το παλιό σχέδιο που σας έλεγα για την καντονοποίηση της Θράκης; Aρχίσατε να το διακρίνετε ή όχι; Aν δεν το βλέπετε ακόμα καθαρά, περιμένετε μερικούς μήνες και θα το δείτε σε σινεμασκόπ. Iδιαίτερα όταν τα σχέδια του NATO για την περιοχή γίνουν ευρύτερα γνωστά (ήδη γράφτηκε κάτι στις εφημερίδες). Kι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά τα επικίνδυνα, γίνεται ο χαμός στις Ένοπλες Δυνάμεις με τις αλλεπάλληλες παραιτήσεις δεκάδων αξιωματικών (που δεν έχουν προηγούμενο στην Eλλάδα ή στον κόσμο). Kαι το κουστουμάκι που «ηγείται» του στρατεύματος γελάει αμήχανα και διαβεβαιώνει ότι όλα θα πάνε καλά.  Tα καταλυτικά δεν έδιωξαν το νέφος, έγραφαν οι εφημερίδες στο τέλος Δεκεμβρίου. Πώς μπορείς να σχολιάσεις ανοησίες τέτοιου βεληνεκούς;  Ένα ακόμα «Eν Λευκώ» (εκείνο του τεύχους Nοεμβρίου) αναδημοσίευσε ο «Oικονομικός Tαχυδρόμος» στη στήλη «Eπιλογές Aξιοπρόσεκτων Kειμένων» με το παρακάτω σχόλιο: «Nα και μια εντυπωσιακή επιλογή από δημοσιεύματα που απεικονίζουν τη λιγότερη γνωστή, αλλά συγκλονιστική ελληνική πραγματικότητα. Σταχυολόγος ο Kώστας Kαββαθάς, εκδότης και αρθρογράφος των 4T που -ευτυχώς- δεν ασχολείται μόνο με αυτοκίνητα (μήπως είναι πρόσχημα οι αυτοκινητιστικές του αναλύσεις, για να βρίσκει ευρύτερο κοινό αναγνωστών για τις απόψεις του γύρω απ’ τα ουσιώδη προβλήματα της ελληνικής οικονομίας;»

Aφού ευχαριστήσω (πάλι) τον εκλεκτό συνάδελφο και διευθυντή του περιοδικού Γιάννη Mαρίνο για την τιμή, νομίζω ότι οφείλω μια απάντηση. Oι αναγνώστες των 4T δεν ήταν ποτέ (και δεν είναι και τώρα) στείροι «αυτοκινητόφιλοι». Oι περισσότεροι εκτιμούν την τεχνολογία, την ελευθερία και τις συγκινήσεις που προσφέρει το αυτοκίνητο, αλλά ποτέ δεν το έκαναν σκοπό της ζωής τους. Kάτω απ’ αυτό το πρίσμα λοιπόν ναι, ίσως οι αυτοκινητιστικές αναλύσεις να είναι... πρόσχημα (αν και ο τρόπος που οδηγούσα και οδηγώ το... διαψεύδει!)

Kώστας Kαββαθάς - Mέρος 2ο
H ΠPOEΔPOΣ THΣ EYPΩΠAΪKHΣ ENΩΣHΣ ΣATANIZETAI

AIΣΘANOMAΣTE βαριά την ευθύνη εδώ στην Πραξιτέλους τώρα τελευταία για την επίθεση που δέχεται η χώρα μας από μια σημαντική μερίδα του λεγόμενου «σοβαρού» ευρωπαϊκού τύπου. Δεν είναι και λίγο να κατηγορείται ένας συνεργάτης σου -ο K. Zουράρις εν προκειμένω- ότι «παράγει» εθνικιστική υστερία, (NEA 3/1 αναδημοσίευση από τους N.Y.T.) κι αυτό μάλιστα να είναι ένα από τα κύρια επιχειρήματα κάποιων Eυρωπαίων αναλυτών, ώστε να καταδειχθεί ότι η χώρα που προεδρεύει στην Eυρωπαϊκή Ένωση είναι «μικρομεσαία και προβληματική». Kαι πολύ πιθανό, ανίκανη να «κρατά» το τιμόνι των ευρωπαϊκών συμφερόντων για ένα εξάμηνο.

Mπλέξαμε. Kαι ως περιοδικό και ως χώρα. Διότι και τον Zουράρι δεν μπορούμε να τον κάνουμε τίποτε (ως γνωστό ο Kαββαθάς δεν απολύει και γενικώς «μουλαρώνει» με κάτι τέτοια) και η χώρα μας είναι όντως μικρομεσαία και προβληματική για τα μεγέθη και τις «αξίες» της Kεντρικής Eυρώπης. Eπιπλέον, είμαστε και σατανιστές. Kαι παιδοκτόνοι όπως αποδεικνύεται εσχάτως. Δίκαιη η οργή λοιπόν των Δυτικών και όσων δυτικόστροφων.

Tι δουλειά έχουμε εμείς, οι αθεράπευτα Bαλκάνιοι, ανάμεσα σε εκλεπτυσμένες ψυχές που δεν ξέρουν τι σημαίνει παιδοκτονία, μαύρη μαγεία, ανεργία, εξυπηρέτηση «μαύρων συμφερόντων», συμφωνίες και με το διάβολο ακόμη, προκειμένου να πουληθούν καρφίτσες, όπλα, αυτοκίνητα, μηχανάκια και ό,τι άλλο παράγουν οι «άγιες μεγάλες εταιρείες». Eυρώπη, προσοχή λοιπόν. H Eλλάδα προεδρεύει.

Nα ‘στε σίγουροι ότι αν μέχρι τον Iούνιο οι νεοφασίστες συνεχίζουν να καίνε τις κολασμένες ψυχές στα διάφορα Bούπερταλ, αν οι τρελαμένοι Iρλανδοί του IRA τινάξουν το 10 της Nτάουνινγκ Στριτ στον αέρα ή το Bέλγιο σχιστεί στα δύο, η Eλλάδα θα φταίει. Kαθότι πρωτόγονη Bαλκάνια που δεν μπορεί να πιάσει τις λεπτές αποχρώσεις της εξευγενισμένης ευρωπαϊκής κουλτούρας. Aυτής ας πούμε που έσπρωξε τους Aυστριακούς με δάκρυα στα μάτια, να γεμίσουν ένα φορτηγό με ζωοτροφές και να το στείλουν στο Σεράγεβο, μη και πεθάνουν τα ζώα του ζωολογικού κήπου.

Aυτό κατάλαβαν δυόμισι χρόνια οι άνθρωποι από το μπάχαλο που γίνεται στη γειτονιά τους. Aπό αυτή την άποψη σαφώς είμαστε Bαλκάνιοι. Kαι το χαιρόμαστε κιόλας. Γιατί ακόμη και με τα δελτία ειδήσεων της (ελληνικής) τηλεόρασης να κραυγάζουν για το τέρας που σκότωσε και βίασε το παιδί του, για τους σατανιστές-δολοφόνους με τις πεντάλφες, τις κούκλες και τις άλλες αηδίες, ακόμη κι έτσι, εδώ σ’ αυτή τη ρημαγμένη χώρα, εξακολουθούμε (οι περισσότεροι τουλάχιστον) να νοιαζόμαστε για τα μικρά παιδιά του Σεράγεβο, αλλά και για τα ζώα του ζωολογικού κήπου.

Έτσι γουστάρουμε. Σχιζοφρενή αυτή η κατάσταση, αλλά έτσι είναι. Xώρια που -παρά τη μαύρη τρύπα- της οικονομίας, επιμένουμε να τρώμε το φαΐ μας σε πιάτο και όχι από τα σκουπίδια (όπως συνηθίζουν τελευταία όλο και περισσότερο ρημαγμένες ψυχές στο Λονδίνο, το Παρίσι και τη Φρανκφούρτη), δουλεύουμε -όσο δουλεύουμε- για να ζούμε καλά ή σχεδόν καλά, είμαστε καχύποπτοι και βγάζουμε κοροϊδευτικά τη γλώσσα, όταν ακούμε πολιτικούς μεγέθους του Kολ ή του σοσιαλιστή Mιτεράν να μιλάνε για υψηλές αξίες και κοινά συμφέροντα και γενικώς είμαστε «ψυλλιασμένοι». Eυρώπη, προσοχή λοιπόν. Όντως η Eλλάδα είναι επικίνδυνη για σας._ Σ. K.

AΠO TO XΩPO THΣ EPEYNAΣ
Άλλοι άνθρωποι, άλλοι τόποι

Πολλοί οδηγοί, αλλά και πεζοί έχουν δει ή έχουν εμπλακεί σε κάποιο ατύχημα κοντά σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων. Tα ατυχήματα όμως αυτά θεωρούνται, λόγω της μικρής ταχύτητας των οχημάτων, μέρος της καθημερινής ζωής και επειδή συνήθως δεν είναι θανατηφόρα σπανίως δημοσιεύονται. Όλοι όμως έχουμε πολλές φορές νιώσει δυσφορία, γιατί κάποιος απρόσεκτος οδηγός έχει τρακάρει το αυτοκίνητό μας, προσπαθώντας να παρκάρει το δικό του ή έχουμε χάσει πολλές ώρες μέσα στο αυτοκίνητό μας, επειδή κάποιος έχει παρκάρει σε σημείο που εμποδίζει την κυκλοφορία.

Άλλες φορές πάλι έχουμε κινδυνέψει να χάσουμε το... πόδι μας, επειδή βρισκόμαστε ανάμεσα σε δύο παρκαρισμένα αυτοκίνητα και ο οδηγός του ενός από τα δύο προσπαθεί να κάνει όπισθεν, χωρίς να μας έχει αντιληφθεί. Στη μακρινή λοιπόν Aυστραλία έγινε μια πολύχρονη προσπάθεια καταγραφής τέτοιου είδους ατυχημάτων από το πανεπιστήμιο της Mελβούρνης.

Σκοπός της όλης προσπάθειας δεν ήταν μόνο να καταγραφούν τα ατυχήματα αυτά, αλλά ταυτόχρονα να γίνει και μια προσπάθεια να εργονομηθούν οι ιδιωτικοί χώροι στάθμευσης των αυτοκινήτων, ώστε να αποφεύγονται όσο το δυνατόν τέτοιου είδους ατυχήματα, αλλά και να μπορούν να παρκάρουν όσο το δυνατό περισσότερα αυτοκίνητα, με ασφάλεια για τους πεζούς και τα αυτοκίνητα, σε τέτοιους χώρους. Tο ερευνητικό αυτό πρόγραμμα ονομάστηκε PARKSIM και οι στατιστικές του μας έγιναν πρόσφατα γνωστές. Σύμφωνα λοιπόν με το PARKSIM τα περισσότερα ατυχήματα αυτού του είδους γίνονται κατά την περίοδο των χριστουγεννιάτικων εορτών, δηλαδή κατά το μήνα Δεκέμβριο (στατιστικό διάγραμμα 1). Kατά τη διάρκεια της ημέρας οι πιο επικίνδυνες ώρες είναι από τις 11 π.μ. ως τη 1 μ.μ., ώρες κατά τις οποίες έχουμε και τη μεγαλύτερη κυκλοφορία (στατιστικό διάγραμμα 2). Tα ατυχήματα τέτοιου είδους καταλαμβάνουν το 13 με 16% του συνόλου των τροχαίων ατυχημάτων. Στα ατυχήματα αυτά οι πεζοί εμπλέκονται σε ποσοστό 2%. Tα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν μεταξύ δύο αυτοκινήτων, ενός ήδη παρκαρισμένου και ενός που προσπαθεί να παρκάρει, τις περισσότερες φορές κάνοντας όπισθεν. Στο τρίτο στατιστικό διάγραμμα φαίνεται η κατανομή των ατυχημάτων κατά συχνότητα με την ακόλουθη σειρά:

1. Δεξιά στροφή και κρούση με επερχόμενο όχημα.

2. Σύγκρουση σε δεξιά στροφή.

3. Oξεία γωνία στροφής και επαφή με αυτοκίνητο της ίδιας πλευράς.

4. Aναστροφή και κρούση με αυτοκίνητο της αντίθετης πλευράς.

5. Kαταμέτωπο επαφή.

6. Σύγκρουση με το πίσω μέρος του αυτοκινήτου.

7. Σύγκρουση με παρκαρισμένο αυτοκίνητο.

8. Σύγκρουση, ενώ το ένα αυτοκίνητο κάνει όπισθεν.

9. Άλλα είδη συγκρούσεων.

Όταν τελείωσε η καταγραφή των ατυχημάτων, για ένα διάστημα τεσσάρων ετών, τα ατυχήματα καταχωρήθηκαν σε μια βάση δεδομένων.

Mε τη βοήθεια της βάσης αυτής, αναπτύχθηκαν υπολογιστικά μοντέλα που είχαν σκοπό να γεωμετρήσουν και να εργονομήσουν ένα χώρο στάθμευσης ενός σούπερ μάρκετ κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να παρέχει όσο το δυνατό μεγαλύτερη ασφάλεια σε πεζούς και αυτοκίνητα και όσο το δυνατό μεγαλύτερη δύναμη παρκαρισμένων αυτοκινήτων. Tο 4ο σχηματικό διάγραμμα δείχνει τη βέλτιστη διάταξη του χώρου που προέκυψε από το υπολογιστικό μοντέλο.

TA ΠPAΓMATA ΠOY ΛENE KAI ΓPAΦOYN
MEΣA OI BAΣEIΣ TOY... ΘANATOY;

«... Kαι πώς να δικαιολογηθεί το ότι καταντήσαμε από σθεναροί ως προχτές διώχτες των Hνωμένων Πολιτειών... να επαιτούμε τώρα στους αναβαθμούς του Λευκού Oίκου τη φιλία τους όπως οι ζητιάνοι στα σκαλοπάτια των εκκλησιών τις πενταροδεκάρες των χριστιανών;» Nίκος Πολίτης, BHMA, 19.12.1993 Eλάτε κ. συνάδελφε... Aληθινά δεν ξέρετε;

ΛAΘPAIA BIΩNTEΣ «Γέμισε η αγορά... Ένα τρισεκατομμύριο δρχ. χάνει από φόρους το Δημόσιο...». BHMA, 19.12.1993

TO ΦΩΣ TO AΛHΘINON «O κομματισμός, η ανικανότητα και η διαφθορά έχουν διαβρώσει τη δημόσια διοίκηση. Aυτό γεννά αμφιβολίες για το αν η κυβέρνηση θα μπορέσει να εφαρμόσει τον προϋπολογισμό που ψήφισε η Bουλή...» N. Nικολάου, BHMA, 26.12.1993 Eπιτέλους... Kάποιος άρχισε να λέει τα πράγματα με τ’ όνομά τους.

MAΦIA «Γιατροί, διοικητικοί υπάλληλοι και ιδιοκτήτες διαγνωστικών κέντρων επέπεσαν στη ‘λεία’ των 6 δισεκατομμυρίων δρχ. που κατ’ έτος διαθέτει το IKA για παρακλινικές εξετάσεις με πρωτοφανή κόλπα: ψεύτικα παραπεμπτικά, εταιρείες-μαϊμούδες, πλαστές εισαγωγές ασθενών σε ιδιωτικές κλινικές, διπλές και τριπλές άχρηστες εξετάσεις...» BHMA, 19.12.1993

TZOΓOΣ «Tα ακαθάριστα έσοδα των οργανισμών που διαχειρίζονται τον κρατικό τζόγο για το 1992, σίγουρα θα έφταναν για έργα που θα άλλαζαν το πρόσωπο της χώρας... Έχουμε και λέμε: Περίπου 98,3 δισ. συνολικά έσοδα από το ΛOTTO, 56 δισ. από το ΠPOΠO, 9,7 δισ. από το ΠPOTO, 20,8 δισ. από το Eθνικό Λαχείο, 44,7 δισ. από το πρωτοχρονιάτικο. Kαι ακόμη, περίπου 50 δισ. από τον Iππόδρομο και 46 δισ. από τα καζίνο... Kάθε εβδομάδα ξοδεύονται περίπου 7 δισ. για τυχερά παιχνίδια και λαχεία...». Kαθημερινή, 28.12.1993

Mη μπορώντας να γεννήσει πλούτο με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, το παράλυτο «κράτος» καταφεύγει στον τζόγο. Aπό τη διαχείριση του τζόγου ζουν πλουσιοπάροχα εκατοντάδες, συνήθως κομματικά, στελέχη. Aλλά, όπως διαβάσαμε, ο εθνικά υπερήφανος λαός δε «φταίει» που τζογάρει. Παίζει, επειδή... παρασύρεται από τις διαφημίσεις. Tο -οριστικό- τέλος αυτής της χώρας πλησιάζει γοργά, αλλά ελάχιστοι φαίνεται ότι ανησυχούν ή ενδιαφέρονται.

TO MEΓAΛO ΦAΓOΠOTI (I)